Verkiezingsnacht
Terwijl de kiezers hun gang naar de stembus al konden maken, waren de partijen nog druk in de weer om zetels voor zich te winnen. Een flesje sinaasappelsap van de VVD of een roos van de PvdA, de campagneteams deden er alles aan om de laatste stemmers over de streep te trekken. Met het sluiten van de stembureaus was de strijd om het leiderschap van Nederland gestreden en zat er voor de partijen en kiezers niks anders op dan afwachten. Wie wordt de grootste partij en daarmee de winnaar van de verkiezingen?
Een willekeurige kampioenswedstrijd van het nationale voetbalelftal weet over het algemeen een massa mensen op de been te brengen, er is dan in onze hoofdstad nauwelijks een bar te vinden waar geen live televisie is. Voor de wedstrijd om de titel van minister-president is iets minder animo. Toch zijn er genoeg locaties voor degenen die het niet thuis op de bank willen volgen. In Amsterdam was zo’n locatie Kriterion, een bioscoop en kroeg gerund door studenten.
Op een groot scherm konden de uitslagen gevolgd worden en was er ruimte voor een tafelgesprek in één van de bioscoopzalen. De gespreksleider maakte met zijn eerste vraag al treffend duidelijk waarom de verkiezingen geen collectief volksfeest zijn. Wie heeft er stiekem op de PVV gestemd? Geen handen, maar ja zou het dan nog stiekem zijn? Er volgde een vlammend betoog van Parool columnist Ewald Engelen die zich deze dagen politiek eenzaam voelt, omdat er zijn inziens geen partij is die de juiste financiële koers vaart om de crisis te lijf te gaan. Student Thijs Kleinpaste mist de passie van Pim Fortuyn in de lijsttrekkers van nu en trok de vergelijking tussen het populisme van Fortuyn in 2002 en dat van Clinton tijdens de Amerikaanse verkiezingen in 1992. Kleinpaste, gemeenteraadslid voor D66, schat de kans voor zichzelf op een snelle carrière in de politiek klein in nadat hij vandaag zijn stem heeft uitgebracht op het CDA, omdat deze partij naar zijn idee bereid is verder te kijken dan alleen het partijbelang. Dan was er nog politicoloog en historicus Bram Creusen die aan de hand van de politieke geschiedenis een relativerende blik gaf op de huidige toestand, want populisme en de val van een kabinet is van alle tijden. Hoewel vijf keer stemmen in tien jaar toch uniek is. Als het gesprek ten einde loopt worden de eerste prognoses geroepen, 41 zetels voor de VVD en 40 voor de PvdA. Een kleine schok volgt na deze ongekende aantallen.
Dan stroomt de zaal leeg naar een stampvolle kroeg waar iedereen naar het grote scherm staat te kijken. Een toerist vraagt zich verwonderd af wat er toch te zien is. Ja, dat er verkiezingen zijn begrijpt ze nog wel. Maar wat doet die man voor al die gekleurde staven? Het gejuich of boegeroep maakt duidelijk dat het om winst of verlies van de politieke partijen gaat. Hoe later de avond vorderde, hoe harder het geroep, maar dat kan ook aan de stromende biertap gelegen hebben. Als er dan ook nog mensen uit het raam klimmen omdat het bijna onmogelijk is de deur te bereiken, blijkt dat Kriterion er toch nog een collectief feest van heeft weten te maken. Voor studenten dan.
Lisette de Ruijter van Steveninck
